.
De Internationale.
Column van Ronald Gibhart in de Volkskrant van 15 oktober 2011
Afgelopen maand mocht ik optreden in de 13de-eeuwse kerk van het kleine Zuid-Hollandse stadje Geervliet. Omdat de geluidsinstallatie geïmporteerd leek uit een voormalige communistische heilstaat, stelde iemand voor dat ik vanaf de kansel zou voorlezen. Zeven eeuwen lang hebben mensen daar onversterkt naar hun toehoorders staan schreeuwen, dus waarom ik niet?
God, wat zou mijn vader trots zijn geweest. Want hij noemde zich misschien wel humanist ('atheïst light'), maar als lid van de socialistische kerk had hij veel christelijke gebruiken geadopteerd. Zo zong hij voor zijn plezier thuis strijdliederen, socialistische psalmen die ik vanwege mijn opvoeding ook uit mijn hoofd ken.
Dit vertelde ik vanaf de kansel aan het Geervlietse publiek, waarna ik - om deze oude liederen te eren - De Socialistenmars en De Internationale inzette, gezangen die onverwachts door het bijna voltallige publiek woordelijk werden meegezongen. De plotselinge terugkeer van De Stem Des Volks! Hoe lang was het geleden dat De Internationale heerste?
Medio de jaren negentig mocht ik voorlezen op een 1-mei-viering in Rotterdam, vlak voor de toenmalige PvdA-leider Wim Kok zou speechen. De PvdA had destijds verordonneerd dat men de bijeenkomst niet zou ontsieren met strijdliederen en arbeideristisch gewauwel. Tijdens mijn lezing vroeg ik aan de zaal bejaarde verworpenen of ze er niet ontzettend kwaad over waren dat zo'n prachtig lied als De Internationale zo werd verkwanseld. De conservatieve linksen van dagen barstten hierna uit in gezang, tot ergernis van de PvdA-leiding.
Bestaan ze nog, de Stemmen des Volks? Waar is de tijd gebleven dat strijdliederen nog betekenis hadden? Vroeger zette mijn moeder als op het gymnasium van mijn zus voorafgaand aan een toneelvoorstelling Latijnse clubliederen werden gezongen, loeihard De Socialistenmars in voor het tegenwicht. Het roode vaandel volgen wij! Tegenwoordig zijn de liederen zo goed als weggezakt in de beerput van de geschiedenis.
Medio de jaren negentig mocht ik voorlezen op een 1-mei-viering in Rotterdam, vlak voor de toenmalige PvdA-leider Wim Kok zou speechen. De PvdA had destijds verordonneerd dat men de bijeenkomst niet zou ontsieren met strijdliederen en arbeideristisch gewauwel. Tijdens mijn lezing vroeg ik aan de zaal bejaarde verworpenen of ze er niet ontzettend kwaad over waren dat zo'n prachtig lied als De Internationale zo werd verkwanseld. De conservatieve linksen van dagen barstten hierna uit in gezang, tot ergernis van de PvdA-leiding.
Bestaan ze nog, de Stemmen des Volks? Waar is de tijd gebleven dat strijdliederen nog betekenis hadden? Vroeger zette mijn moeder als op het gymnasium van mijn zus voorafgaand aan een toneelvoorstelling Latijnse clubliederen werden gezongen, loeihard De Socialistenmars in voor het tegenwicht. Het roode vaandel volgen wij! Tegenwoordig zijn de liederen zo goed als weggezakt in de beerput van de geschiedenis.
Of toch niet? Zomergast-presentator Jelle Brand Corstius heeft aangekondigd dat hij vandaag om 12.00 uur met zo veel mogelijk medestanders het Beursplein in Amsterdam gaat bezetten, als Nederlands antwoord op de Amerikaanse 'Occupy Wall Street'-beweging. Het zal een protest worden tegen de groeiende sociale en economische ongelijkheid in de wereld. In tientallen hoofdsteden zullen de slaafgeboornen protestdemonstraties houden. Het reed'lijk willen stroomt weer over de aarde. Begeerte heeft ons aangeraakt!
Om mij geestelijk voor te bereiden op weer een demonstratie die ik zal moeten missen, keek ik van de week naar Michael Moores documentaire Capitalism: A Love Story (2009), over het Amerikaanse financiële systeem en de alles vernietigende schraapzucht van de 5 procent rijksten in Amerika.
De film eindigde met een uitvoering van The Internationale die mij deed stilvallen. De New Yorkse bigbandzanger Tony Babino zong als een crooner á la Frank Sinatra of Paul Anka een swingversie van het aloude strijdlied. En plotseling kreeg ik een visioen.
Wat Amerikanen kunnen, moet voor ons toch ook mogelijk zijn? We stellen een bigband samen met The New Cool Collective van Benjamin Herman en Corrie van Binsbergen & de Grote Brokken, en we vragen crooners als Kasper van Kooten, Wouter Hamel en Tim Knol om het aloude working class anthem nieuw leven in te zingen. Ontwaakt, verworpenen der aarde! De Internationale zal morgen kreunen op aard!
NB. Ik erken het maar gelijk, ik heb een zwak voor de Internationale, voor Ronald Gibhart én voor zijn moeder die ik ooit verpleegd heb in Dordrecht. Aan Wijnie Jabaaij ( http://nl.wikipedia.org/wiki/Wijnie_Jabaaij ) heb ik bovendien mooie 'rooie' en authentiek feministische herinneringen bewaard. Ik was niet bij de genoemde toneelvoorstelling, maar ik was bekend met het cultuurtje op het Johan de Wit Gymnasium en ik kan me haar actie levendig voorstellen.
Met dank aan Ronald Gibhart voor de toestemming voor deze publicatie.
©Gavi Mensch
Nederland BV, 15-10-2011
De column is ook te lezen op het weblog van Ronald Gibhart: http://www.ronaldgiphart.nl/15-10-2011/de-internationale/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten