Hinderlijk zijn de armen van geest.

.

Zalig zijn de armen van geest.

Ongelukzalig gezegde uit een andere tijd, een andere dimensie.

Zo is het gekomen, er is niet genoeg gedaan aan het verrijken van de geest. Niet door de armen, niet door de rijken.

Een algemeen gebrek aan gezond verstand? Nee, dat geloof ik niet. Ik ken veel mensen die nooit gestudeerd hebben, ongeletterde boeren die altijd voor grootgrondbezitters hebben gezwoegd, kleine kinderen die nog geen boek opengeslagen hebben. Toch zit daar veel gezond verstand, praktische wetenschap, logica, nieuwsgierigheid; sommige dingen doe je niet of juist wel.

Armen van geest zijn diegenen die het allemaal denken te weten, zij die simpelweg nooit ergens over nadenken, mensen die denken te oud te zijn om te leren en anderen die vinden dat 'weten en begrijpen' geen meerwaarde heeft.

Geluk en intelligentie hoeven niet samen te gaan. Mijn bekendste voorbeeld is een klasgenootje van vroeger die met moeite de lagere school doorliep, vreselijk geplaagd werd met haar dikke brillenglazen en die het weinig kon schelen of ze nu wel of niet populair was bij de andere klasgenoten. Ze werkt al meer dan 40 jaar bij de Hema, achter de kassa en vakkenvullend. Ze gaat op wintersport en op zomervakantie. Ze is getrouwd en heeft geen kinderen. Ze denkt alleen aan haar kleine cirkeltje en doet elk jaar hetzelfde, jaar in jaar uit. Ze is redelijk arm van geest ( ik bedoel dat niet denigrerend) en zegt gelukkig te zijn. Stemmen doet ze niet want daar begrijpt ze niets van, van politiek. Ach wie wel? Ze neemt de dingen zoals ze komen, erover nadenken levert haar geen voordeel op.

Zalig zijn de armen van geest.

En zo ken ik er meer. Mensen die geen behoefte hebben om meer te weten dan ze al doen. Die hun werk redelijk uitvoeren, niet goed maar redelijk. Goed kan niet want daarvoor moeten ze moeite doen, zaken opzoeken, op Internet, bijscholen, leren en interesse hebben voor hun vak en in het leven zelf. Hun enige behoefte bestaat uit zo routineus mogelijk kunnen blijven doen wat ze altijd gedaan hebben. En zolang men dat toestaat zijn ze gelukkig.

Zalig zijn de armen van geest.

In deze maatschappij waarin het verbeteren van het verstand een noodzaak is om te overleven, worden de armen van geest, diegenen met mogelijkheden tot verbetering van het verstand, een struikelblok voor de voortgang.

Ze worden binnenkort beroofd van alles wat ze zich wensten, een rustige oude dag, zorg in overvloed en genoeg geld (AOW en pensioen) om van te leven tot aan hun dood. En ze protesteren niet, niet echt, niet met argumenten. Ze dragen geen alternatieven aan. Ze zullen dadelijk zwelgen in hun verongelijktheid.

Maar ook degenen die nooit anders gedaan hebben dan vergaren, materiaal, geld en aanzien zijn niet gelukkig. Ze hebben immers nooit genoeg en het wordt steeds moeilijker om ongestraft te roven.

Wie niet steelt of erft zal moeten werken tot hij sterft. Dat heb ik als klein kind al begrepen. Ik ben er dan ook vanuit gegaan dat kennis van zaken de enige echte rijkdom is die je kunt verzamelen. De voldoening, van het geleerde in praktijk brengen en zo het leven meer inhoud te kunnen geven, is groot.

Een prettige bijkomstigheid is dat ik die kennis ook kan overdragen, mijn positieve en negatieve levenservaring kan omzetten in steun aan anderen, dat ik er mijn kinderen mee heb kunnen opvoeden en mijn kleinkinderen er opmerkzaam op kan maken, dat ik met meer kennis mijn werk beter kan uitvoeren.

Beroemd word ik er niet door, ik word er niet extra 'gelukkig' van en het levert me geen materiële rijkdom op. Maar materie is vergankelijk in tegenstelling tot (overgedragen) kennis.

Het geeft een zekere gemoedsrust om uit het leven te halen wat er in zit. Niet alleen maar bestaan, maar bezig zijn met leren en leren begrijpen en uitdragen wat je denkt begrepen te hebben. Het geeft mij een plek in de maatschappij, het geeft me de innerlijke rust en tegelijkertijd stimuleert het me om verder te zoeken naar antwoorden op vragen die ik niet begrijp. En het geeft me de mogelijkheid om met die kennis van zaken te kunnen protesteren tegen de 'rovers'.

Ik raak vaak geïrriteerd door collega's die hun kennis niet willen uitbreiden. Wij zijn verantwoordelijk voor het verzorgen en verplegen van zieken en het verbeteren van hun kwaliteit van leven. Gezond verstand alleen is niet genoeg, net zo min als een behaald diploma dat is.

Ik raak ook geïrriteerd door mensen die zich ten koste van anderen wil verrijken. Bedrijven die niet doen wat ze beloven, verzekeringen die niet uitkeren, banken die ons geld in 'bewaring' hebben tegen een bepaalde rente en waar ik boetes moet betalen als ik dat geld wil gebruiken, mijn geld. Ziekenhuizen die ons veel geld kosten en door de daar heersende chaos, de enorme ego's en het gebrek aan kennis, patiënten niet goed behandelen. Vastgoedmakelaars die prijzen opdrijven om zo hun afgesproken percentages te vergroten. Ach, de lijst is te lang.

Gewetenloosheid veroorzaakt ongeluk bij anderen, maar ook bij de gewetenloze zelf; daar ben ik van overtuigd. Er zullen weinig mensen zijn die op een cruciaal moment zullen denken dat ze best gewetenlozer hadden kunnen zijn.

En de opmerking: "Dat wist ik niet, hoe moest ik dat weten?" gaat er bij mij niet in. Wat ik niet weet kan ik vragen, leren, opzoeken. Dat geeft me ook de mogelijkheid om kritiek uit te oefenen en een draai te geven aan wat volgens mij niet goed gaat. Zomaar slikken wat een ander als waarheid aangeeft, geeft mij geen enkele mogelijkheid om met voldoening dit leven te leven. Protesteren zonder een enkel argument is zinloos.

Gebrek aan kennis is niet specifiek voor een bepaalde laag van de bevolking. De zogenaamde top lijkt vaak niet gehinderd door kennis van zaken. Blinde volgelingen zeggen netjes wat hun in de mond gelegd wordt.

Ik kijk niet op tegen en ook niet neer op. Ik ben.

Hinderlijk zijn de armen van geest.

@Gavi Mensch

Nederland BV, 23-10-2011

.