Recycle zorgmateriaal

Het gezeur over rollators blijft maar doorgaan. Waarom moet iedereen een spiksplinternieuwe hebben? Die dingen overleven de meeste gebruikers ruimschoots. En in tegenstelling tot oude verpleegkundigen zoals ik, die willen dat iedereen zijn eigen ondersteuning heeft om mee door het huis en over straat te lopen, zijn rollators wel recyclebaar.

Ik heb duizenden mensen leren omgaan met de leuning op wieltjes, het is nog niet zo eenvoudig om te keren of om achteruit te lopen om te gaan zitten. Ook opstaan met zo'n ding voor je neus is niet simpel. Maar eenmaal met het rollatorbewijs op zak, zijn mensen weer mobiel, kunnen ze hun eten en drinken vervoeren, de boodschappen doen, even uitrusten onderweg.

Ondanks de weerstand die het bij velen oproept omdat ze er mee laten zien dat ze niet zelfstandig kunnen lopen, zijn mijn patiënten na een weekje oefenen, soms met de fysiotherapeut, weer in beweging en blij met de nieuw verworven zelfstandigheden. Waar ik vroeger patiënten zwaar moest ondersteunen, loop ik er nu naast en spaar mijn rug en gewrichten.

Maar er wordt slordig om gegaan met rollators en andere hulpmiddelen. Vaak staan ze als ze niet gebruikt worden in kelders, schuren of op zolders. Ondienstbaar. Dat gebeurt niet alleen met rollators maar met veel materiaal dat ooit gedeeltelijk of geheel vergoed werd door zorgverzekeraars.

Het is natuurlijk maar de vraag of we, als we superzuinig omgaan met de via zorgverzekeringen verstrekte zaken, minder premie gaan betalen. Zéér de vraag, wel het proberen waard. Voor bijna alles geldt: wat nog goed is wordt gerecycled en wat kapot is, gebruikt voor vervanging van onderdelen. Ik neem rollators nog maar eens als voorbeeld, dat heb ik al eens gedaan maar je kunt nooit weten of iemand het deze keer oppikt.

Het plan:

Rollators komen met statiegeld, zo ook rolstoelen, scootmobieltjes, trap-, bad- en plafondliften. Indien niet meer in gebruik, kunnen ze ingeleverd worden bij de leverancier. Deze geeft er geld voor terug afhankelijk van de staat waarin het materiaal zich bevindt. Dat kan dan weer gebruikt worden als eigenbijdrage voor een eventuele nieuwe. Semi-inruilsysteem dus.

Bij overlijden van de gebruiker kan men het geld gebruiken als bijdrage bij de begrafeniskosten of om een erfenisruzie over te organiseren; hoe dan ook, het maakt dat het materiaal snel terug gaat.

Leveranciers gaan natuurlijk protesteren, die verdienen goud geld aan de materialen en zien hun inkomsten terug lopen. Samen met de zorgverzekeraars kunnen zij de werkplaatsen uitbreiden, alwaar het gebruikte materiaal gereviseerd wordt door zowel werkeloze gebruikers van de materialen (een werkbank op rolstoelhoogte behoort tot de mogelijkheden) en werkelozen met wat technisch inzicht.

Zo komen ook de sociale werkplaatsen weer in beeld. Ook daar ligt een taak voor zorgverzekeraars: arbeidstherapie, een klein inkomen zelf vergaren voor de enorme eigen bijdrage, stageplaatsen voor uitkeringsgerechtigden en techniekstudenten. Over de verkoop van de gerecyclede materialen hoeft geen BTW betaalt te worden, dat is immers al eens gebeurd. Op deze manier heeft men de keuze tussen het dure laatste modelletje of een mooie goed gereviseerde tweedehands. Bijbetalen voor luxe.

Ik ben nog niet zolang geleden even binnen gelopen bij zo'n leverancier. Een enorm en ultramodern gebouw, entrees waar je met 5 rolstoelen naast elkaar naar binnen kunt, receptie aan de andere kant van de hal, die tevens als congrescentrum gebruikt zou kunnen worden. En 400 meter verderop nog eens een 'winkel' in ook al zo'n gebouw, zij het iets kleiner. Dat doe je niet als je maar net kunt rondkomen, als bedrijf.

We hebben vreselijk veel zorgmateriaal in omloop, aangepast of standaard, sta-op-stoelen van wit leer, scootmobieltjes van 1200 tot 7000 euro's, rolstoelen in alle uitvoeringen, 12 soorten rollators en seniorenbedden waar letterlijk alles aan beweegt als u de stekker maar in het stopcontact steekt. Veel van deze hulpmiddelen verslijten over het algemeen niet. Men kan afspreken dat ze gratis opgehaald worden door de werkplaats; ik weet uit ervaring dat veel nabestaanden niet weten wat ze moeten doen met het zelfaangeschafte materiaal. Geleend materiaal gaat terug naar de uitlener. Maar ook die moeten opnieuw aanschaffen. Veel materiaal wordt nu al geleased door instellingen en uitleners, een duur grapje.

Zou het niet eenvoudiger zijn als gewoon iedereen die dat wil zijn zorgmaterialen van de werkplaats kon kopen? Eventueel aangepast aan de wensen van de cliënt? En ook weer terugbrengen of omruilen?

Er valt veel te bezuinigen op die zaken, in plaats van stapelen in depots zouden zorgverzekeraars en leveranciers en zelfs instellingen de handen ineen kunnen slaan. Minder kosten vooral voor de verzekerden; banen en stageplaatsen, minder uitkeringen, betere service. En voor iedereen toegankelijk. Zonder uitzondering.

Nu ga ik zoeken naar de cijfers over ongebruikte medicijnen, ook zoiets. Er zijn wel plannen, maar net zoals bij de hulpmiddelen is de bewustwording er niet, bij bijna niemand!

©Gavi Mensch

Nederland BV, 4-1-2012

.