Diabetes II medicatie, Hans van der Linden blogt in Artsennet.

19 augustus 2013

Tombola of Russische roulette?

In september 2012 besteedde de KRO TV-rubriek Brandpunt aandacht aan de nieuwe antidiabetica, de DDP-4-remmers en GLP-1-agonisten. 
Nederland stond aan de vooravond van het besteden van miljarden euro’s aan deze antidiabetica, waarvan helemaal niets bekend is over het effect op langere termijn: 
Gezonder of ongezonder leven? Langer of korter leven? 
Zonder enige overdrijving is sprake van een tombola of zo u wilt Russisch roulette.

Medische leken geloven dat niet of maar half, want zo dom kunnen dokters toch niet zijn? In de uitzending waarschuwden Dick Bijl, hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin, Jako Burgers, hoofd Standaardontwikkeling van het Nederlands Huisartsen Genootschap en ik voor die nieuwe middelen: onbewezen veilig, onbewezen effectief, mogelijk ernstige bijwerkingen, in geen enkel opzicht beter of sterker werkend dan de bestaande middelen en peperduur.

Dodelijke bijwerkingen

Wat is er gebeurd het afgelopen jaar sinds die uitzending? Er kwamen aanwijzingen dat de middelen mogelijk dodelijke bijwerkingen hebben in de vorm van alvleesklierontsteking (pancreatitis) en alvleesklierkanker. De European Medicines Agency (EMA) concludeerde enkele weken geleden dat meer onderzoek nodig is, noch de veiligheid, noch de onveiligheid staan vast.

Lareb komt nu met de waarschuwende aanbeveling dat patiënten moet worden uitgelegd wat de symptomen van een pancreatitis zijn, zodat tijdig kan worden ingegrepen. Die aanbeveling is nodig want in Nederland schrijft een klein deel van de artsen deze antidiabetica toch voor.

Conclusie Lareb:

Acute pancreatitis is een ernstige mogelijke bijwerking van geneesmiddelen die aangrijpen op het incretinesysteem. Aan de mogelijke bijwerking pancreatitis moet worden gedacht bij het gebruik van DPP-4-remmers en GLP-1-agonisten. Zoals aangegeven in enkele productinformaties moeten patiënten worden geïnformeerd over symptomen van een mogelijke pancreatitis (persisterende, vaak ernstige abdominale pijn) en bij twijfel over de aanwezigheid hiervan, hierop worden onderzocht om tijdig te kunnen ingrijpen.

U kunt het bovenstaande lezen in het artikel Pancreatitis en geneesmiddelen die aangrijpen op het incretinesysteem van het Geneesmiddelenbulletin van deze maand.

Conclusie redactie Geneesmiddelenbulletin:

Deze nieuwe gegevens over bijwerkingen ondersteunen het eerder gegeven advies om DPP-4-remmers en GLP-1-agonisten niet voor te schrijven aan patiënten met diabetes mellitus type 2. Ons Duitse zusterblad Arznei-Telegramm (2013; 44: 34-35) en ons Franse zusterblad La Revue Prescrire (2013; 33: 97) kwamen recent ook tot dezelfde conclusie. Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) ziet voor de nieuwe middelen geen plaats bij de behandeling van diabetes mellitus.

Farmamarketing

Hoe reageert farmamarketing op deze ontwikkelingen? Wereldwijd zijn al vele miljarden geïnvesteerd in de marketing voor deze nieuwe antidiabetica. Als we ons even beperken tot Nederland kan bepaald niet worden gezegd dat de diabeteslobby pas op de plaats maakt vanwege de verontrustende berichten. Die diabeteslobby werd vorig jaar september scherp neergezet door Maurits Martijn in het artikel De diabeteslobby Vrij Nederland. Hij vermeldde als lobbyisten de namen van de hoogleraren Eelco de Koning, Bruce Wolffenbuttel en Michaela Diamant. Door het bezoeken van commerciële nascholingen het afgelopen jaar en het bestuderen van publicaties meen ik dat een aantal andere artsen daaraan kunnen worden toegevoegd: hoogleraar huisartsgeneeskunde Giel Nijpels, de internisten Adriaan Kooy, Fred Storms en Louis Lieverse en tenslotte huisarts Martin Willink.

Het zijn deze acht namen die men voortdurend tegenkomt bij commerciële nascholing en publicaties. Een advertentie voor deze commerciële nascholingen treft u hierbij aan als bijlage: ‘MedNet Live nascholing achter uw computer op 8 oktober 2013’. Reclamebureau Bohn Stafleu en Van Loghum zet talloze dure advertenties in medische bladen om artsen te lokken naar deze online-nascholingen. Accreditatie van een uitzending werd onlangs geweigerd door de KNMG en de vraag is of deze nascholing van 8 oktober wel geaccrediteerd zal worden. Men hoeft geen profeet te zijn om te voorspellen dat de hoge investering in deze uitzending bedoeld is om de nieuwe antidiabetica een plaats onder de zon te geven en liefst een zo riant mogelijke.

VWS

Tenslotte, wat deed het afgelopen jaar het ministerie van VWS, dat zegt te moeten bezuinigen? Betoonde die politieke moed tegenover de farmaceutische industrie: ‘komen jullie maar terug met je antidiabetica als ze bewezen veilig en effectief zijn en wel zo effectief dat ze de extra miljarden die ze Nederland zullen kosten, waard blijken te zijn.

Ik heb dat nog niet vernomen.

Hans van der Linde
Overgenomen uit Artsennet

Hans van der Linde (1943) is huisarts in Capelle aan den IJssel. en is een van de weinigen die de klok durft te luiden over medicatie-misleiding en vaccins.

Meer informatie over diabetes II medicatie vindt u hier:

http://www.sfk.nl/nieuws-publicaties/PW/2012/helft-orale-antidiabetica-is-metformine

19 september 2012

Afgeraden DPP-4-remmers toch vaak gebruikt

DPP-4-remmers moeten niet voorgeschreven worden volgens het NHG, zijn duurder dan bestaande middelen en zijn niet bewezen veilig en effectief. Toch zijn er volgens KRO's Brandpunt 30.000 diabetespatiënten die het middel gebruiken.

'Er is wel veel onderzoek aan vooraf gegaan, er worden strenge eisen gesteld voordat een middel tot de markt wordt toegelaten. Maar de lange termijn effecten van DPP-4-remmers zijn onbekend', zegt Jako Burgers van het NHG.

Strengere toelatingseisen

Om dit soort situaties te voorkomen wil het NHG dat er strengere eisen worden gesteld aan het toelaten van nieuwe geneesmiddelen. 'De eis moet zijn dat het aantoonbare meerwaarde heeft op het gebied van effectiviteit en veiligheid ten opzichte van de bestaande middelen', zegt Burgers.

Daarnaast kunnen artsen beter de richtlijnen volgen en moeten patiënten beter weten wat ze slikken, vindt Burgers.

Onderzoek vergeleken

Het Geneesmiddelenbulletin vergeleek onderzoek over DPP-4-remmers. 'We hebben geconcludeerd dat het middel niet beter werkt dan de al op de markt zijnde middelen', zegt hoofdredacteur Dick Bijl. 'Het middel is tien keer zo duur als bestaande middelen en het onduidelijk is wat de bijwerkingen op de lange termijn zijn. Ook de werkzaamheid op de lange termijn is niet aangetoond. Onze conclusie is dat het niet voorgeschreven moet worden.'

Van der Linde

Internist Frank van Berkum schrijft in zijn blog over de discussie die hij met huisarts Van der Linde heeft over de DPP-4-remmers. 

» NHG ontraadt nieuwe diabetesmiddelen (2010)

» Reactie farmaceut MSD

Gavi Mensch
Maastricht  25-8-2013