Lucia.

Hoeveel keer heb ik niet medicatie opgetrokken voor een arts die speciale medicatie nodig had voor een terminale patiënt? Uitleg over de medicatie was destijds summier, uitleg over de bestemming was mijn zaak niet, mijn werk was het correct optrekken van gevraagde medicatie, in opdracht. Heb ik niet een acht nachten durende nachtdienst gedraaid waarin tijdens vier opeenvolgende nachten elke nacht een patiënt overleed? De vijfde nacht had ik het niet breed, dat kan ik je wel vertellen.  Ik heb het over meer dan 25 jaar geleden, ik had  nu al 25 jaar onschuldig in de gevangenis kunnen zitten….. samen met een collega die de nachtdiensten samen met mij  draaide.

Als verpleegkundige vind ik het een ernstige zaak als mijn patiënten overlijden, mijn eigenlijke werk is het verbeteren van de kwaliteit van leven. Soms treft je zo'n nare samenloop van omstandigheden. Hoeveel patiënten zijn er in een ziekenhuis die kans hebben op een hartstilstand, een reactie op medicatie, hoeveel zijn er ernstig ziek? Veel!

Toen Lucia de Berk beschuldigd werd van niets minder dan moord en doodslag, schoten mij deze vragen door het hoofd. En ook de gedachte dat hoge sterftecijfers slecht zijn voor instellingen en dat we als verpleegkundigen slecht verzekerd zijn voor en van rechtsbijstand en dat het makkelijk is om iemand de schuld te geven. En dat er geen tastbaar bewijs was, alleen verdenkingen.

Ten tijde van de arrestatie van Lucia werkte ik in Spanje en natuurlijk was het ook daar nieuws, als Nederlandse verpleegkundige werd ik er vaak op aangesproken. Waarom? Wel, Nederland staat in sommige delen van de wereld bekend als het land waar alles mag, abortus tot 24 weken (enkele van de gestorven patiënten waren baby's) en euthanasie (anderen waren zieke ouderen). Of omdat het rechtse en zwaar katholieke deel van Spanje onze strijd voor euthanasie 'moord' noemde: "Jullie maken die oudjes gewoon dood als ze te veel verzorging gaan vragen". Mijn leerlingen uit conservatieve kringen moest ik voorlichten over euthanasie en de regelgeving, met mijn katholieke kennissen moest ik in de clinch.
Compañera del Angel de la Muerte, collega van de Engel des Doods was het wrange en uitermate misplaatste grapje als ik vertelde dat ik verpleegkundige was.


Ik schreef open brieven aan de rechtse en linkse Spaanse kranten en ook aan Nederlandse. 
Er bleek noch daar noch hier enig begrip voor de rare situatie waarin Lucia zich bevond, het was makkelijker om het zo te laten?
En ondanks het feit dat er gebruik gemaakt was van massahysterische verklaringen en aanwijzingen die onder andere verzameld waren door overijverige rechercheurs met een CSI-syndroom die een massamoordenaar voor ogen hielden, werd Lucia zonder meer veroordeeld tot levenslang. 

Huiveringwekkend voorbeeld van wat er allemaal fout kan gaan, een bizarre nachtmerrie. Je kunt nog zo voorzichtig zijn en toegewijd, als er mensen zijn die je ongenuanceerd zwart maken of zaken zien die er niet zijn, sta je letterlijk met je rug tegen de muur. In grote werkgemeenschappen met veel roddel en achterklap en sowieso in de ogen van het achter de geraniums zittende deel van onze maatschappij, hoef je er niet zó veel voor te doen om als 'raar' bestempeld te worden. 

En als je, als verpleegkundige, veel en vaak werkt is de mogelijkheid dat je aanwezig of in de buurt bent van patiënten die overlijden erg groot. Ik heb duidelijk geluk gehad, in die vier opeenvolgende nachtdiensten waarin die vier patiënten overleden, had ik een collega bij mij, in de nacht werkte je destijds nog met zijn tweetjes. En waarom mijn collega destijds nooit het 'grapje' van 'zo gaat het goed met de wachtlijst' op haar bord kreeg is goed verklaarbaar.  

Het was een aardige, goed gereformeerde meid en een goede verpleegkundige, protesteerde nooit, was afstandelijker, minder betrokken bij het lichamelijke lijden, daarmee verdiende men de hemel, vond ze, het hoorde erbij. Terwijl ik te vaak vragen stelde aan de artsen en protesteerde als mensen teveel pijn hadden of als men oeverloos doorging met extra voeden, medicatie en reanimeren. Ik was niet gelovig en werkte in een katholiek ziekenhuis. Ik was een ongehuwde moeder( foei) en protesteerde ook nog eens tegen de begintijd van de dagdienst die niet aansloot op de openingstijd van de crèche. Ik was lid van de vakbond. Kortom, ik was lastig en heb aardig wat botsingen met deze en gene overleefd. 

Maar voor hetzelfde geld waren er mensen geweest die stiekem met hun vingertje naar mij hadden gewezen als er een vraag geweest was over de vier overleden patiënten. Men had redenen kunnen verzinnen, zoals bij Lucia, of fouten van anderen kunnen afwentelen op mij, zoals ook gebeurd is bij Lucia.  Politie zou heel wat vreemde feiten gevonden hebben in mijn leven die 'eventueel misschien wel eens zouden hebben kunnen leiden tot iets'.

Lucia de Berk

Bij mijn weten was Lucia  een harde werker en een betrokken pleeg en waarschijnlijk  alleen geen standaard mens. Ons lot hangt vaak aan het zijden draadje van de publieke opinie, van de jaloezie van de collega's of van de benauwdheid van de werkgever en vooral van ambitieuze ambtenaren die een 'big case'op hun naam willen zetten.

Veel verpleegkundigen zijn zich bewust van dit fenomeen, van onze slechte rechtspositie en van het feit dat wij diegenen zijn die het dichtst bij de patiënt staan.
Weet je, ik vraag me af hoe die mensen met die beschuldigende en priemende wijsvingertjes zich nu voelen? Slecht, hoop ik, lijdend aan slapeloosheid en vol gewetenswroeging, dat zou in ieder geval getuigen van hun menselijkheid.

Van de werkgevers weten we al dat ze maar vast begonnen zijn om te beknibbelen op de vergoeding die Lucia krijgt, €45.000 in plaats van €100.000. Ik mag hopen dat ze van al die jaren haar salaris nog krijgt ( minimaal €200.000 exclusief de ORT en de pensioenafdrachten die niet gedaan zijn), aangezien ze onrechtmatig ontslagen is. Een zichzelf van alle ellende vrijwarende verklaring van het ziekenhuis, gisteren gepubliceerd, is op zijn zachtst gezegd storend.

Het geld zal ze hard nodig hebben, om de 'dood'-eenvoudige reden dat, ondanks het feit dat ze nog steeds haar beroep mag uitoefenen, zij dit niet meer kan wegens een in gebreke gebleven revalidatie na een hersenbloeding in de gevangenis; wie er verantwoordelijk was voor dat in gebreke blijven moet nog worden uitgespit!



©Gavi Mensch
Maastricht, 16-4-2010

*All rights reserved 2010-2013. Niets van de tekst van dit blog mag worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Lucia_de_Berk#De_zaak-Lucia_de_Berk

Update: 9-8-2013
http://www.nu.nl/binnenland/3546993/lucia-berk-vindt-ziekenhuis-onveilige-werkplek.html?utm_source=twitter&utm_medium=socialmedia&utm_campaign=nunl_twitter

http://programma.ntr.nl/10577/ntr-academie/detail/aflevering/6000007555/Lucia-de-Berk:-Vechten-tegen-massahysterie