Anna, 22 februari 1894

Voor mijn kleinkinderen.

Op 22 februari, maar dan in 1894, 120 jaar geleden op de dag af, werd mijn allerliefste grootmoeder Anna geboren.

 Ik noemde haar behalve Oma ook wel Anna, zoals mijn grootvader dat deed. Oma zei daar nooit iets van. Ook mijn vader noemde zijn schoonmoeder Anna, ik heb hem nooit moeder horen zeggen tegen haar. 

Ze werd geboren in een redelijk groot onderwijzersgezin. Haar vader werd door de familie Opa met de baard of Opa van het Beverwijcksplein genoemd.  
Mijn ouderlijk huis grensde aan de achterkant ook aan dat plein, het was nooit bij me opgekomen dat mijn vader mijn moeder misschien wel had leren kennen op het plein.

Mijn Oma woonde met met mijn Friese Opa in Zwijndrecht, waar beiden ook onderwijzers waren geweest. Het huis waar ze zo lang woonden staat er nog, het huis met het luik in de vloer voor de onderduikers en met de kast op de slaapkamer met een dubbele wand voor de pamfletten.  Ik was graag bij mijn grootouders, liever dan thuis denk ik nu wel eens.  

Anna en ik hebben behalve een miljoen andere zaken iets heel belangrijks gemeen. We speelden allebei op dat Beverwijcksplein, dat achter mijn ouderlijk huis lag en een uitstekende speelplek was. Ik leerde daar rolschaatsen met Jetje S. die veel mooiere rolschaatsen had als ik en heel vaak patat at, terwijl ik veel andijvie moest eten en dure levertraan met sinaasappelsmaak kreeg.
Ik begreep toen nog niet dat het of of is en niet en en.

Mijn knieën heb ik daar kapot gevallen op dat plein en zo ook de mooie Gerzon maillots die in van mijn grootmoeder kreeg. Er was 'een Gerzon' in Dordrecht maar mijn grootmoeder vond die in Rotterdam prettiger, een goed excuus bovendien om met haar kleindochter, moi, op de trein te stappen en er een 'daagje' van te maken. 

Een uitje waar meestal ook een bezoek aan de Cineac aan vast zat, de doorlopende voorstelling en natuurlijk het Polygoon-journaal; televisie hadden we nog niet en Anna was verzot op het nieuws.  

Daarna was Ruteck's aan de beurt op de lijnbaan. Een echte tearoom waar je een taartje van de schaal mocht kiezen, een merengueachtige 'nattezoen' voor Oma en een vierkant cakeje met marsepein voor mij. Serveersters in het zwart met witte schortjes en gesteven kanten kapjes op. 



De televisie was voor haar een welkome afleiding. Mijn grootvader was voor de oorlog al doof door een ongeluk en gaf hele dagen les, schriftelijk. En als hij geen les gaf studeerde hij. Mijn grootmoeder zat vaak bij de televisie te breien, ze was gek op Kamerdebatten en schaatsen, op detectives en de berichten over het koninklijk huis.

Anna had soms nog een zoon  in huis, kapitein op de grote vaart, of een schoondochter, gescheiden of niet gescheiden. Haar devies was dat er aan een ronde tafel altijd plaats is. 
En ook ik heb een tijdje bij haar gewoond, met mijn dochter. Ze was er  gewoon voor ons.

Oma regelde alle sores in dit leven met eten, als je at ging het over. Ze kookte graag vers en er was altijd fruit ook al had ze fruitbomen in de tuin. Boerenkool met worst van de slager. Die van de Hema aten we op straat, een heel enkele keer, heel stiekem met de hand er voor.
Ik kan haar bietjes met kruidnagel nog proeven als ik er aan denk. En de uitgebakken spekjes en de veel te vette jus.
Soms mochten de kleinkinderen frietjes halen maar Oma had daarbij altijd groenten en draadjesvlees klaar staan.

Anna zorgde, verstelde, zat in het verzet, leidde vrouwenbewegingen op het platteland. Oma breide, paste op al haar kleinkinderen, kwam met de bus, moest altijd rennen voor de wc en droeg hoeden. Een wonderlijke vrouw, mijn grote voorbeeld.

Ik heb zo veel herinneringen aan mijn grootmoeder, ze was de allerbelangrijkste mens in mijn leven, ze was gul en wijs, goedlachs en rebels.

179	Geboorteakte Jannetje Cornelia Plokhooij, 22-02-1894

Geboorteplaats: Dordrecht Geboortedatum: 22-02-1894 Kind: Jannetje Cornelia Plokhooij Vader: Willem Hendrik Plokhooij Moeder: Geertrui Oosterling

120 jaar zou ze geworden zijn. Ze zou het gehaald hebben als ze niet gevallen was en de slordige chirurg niet 'vergeten' was om haar bovenbeen zó te repareren dat ze er weer op kon staan. In plaats daarvan lag ze in tractie en overleed aan een longontsteking. Twee maanden lang ging ik elke dag, voor en na mijn werk, naar het ziekenhuis om haar te wassen, de zusters mochten niet aan haar komen, die waren ruw en deden haar pijn. 

De laatste dagen zat ik bij haar, joeg de dominee weg en maande haar kinderen om niet over begrafenissen te spreken.
Ik hield haar hand vast met twee handen. Ik hield haar bij me toen ze haar laatste zucht slaakte. 
Een lang en zwaar leven, waarin twee oorlogen en veel onheil maar ook veel vernieuwingen, geleefd met veel optimisme en hoop, een goede moeder en een uitzonderlijke grootmoeder en overgrootmoeder.

Ze was een voorbeeldig mensch!
Anna, ik mis je nog steeds!


©Gavi Mensch 
22-2-2014

Zie ook  Lessen van Anna 1 Lessen van Anna 2  Lessen van Anna 3 Nog een wijze les van Anna Een meisje met tegoed  4 mei Over politiek en keuzes
Sobre mi abuela Anna en Español :  Solamente los peces muertos

All rights reserved 2014 (including the rights on most photomaterial)

Bovenstaand blogstukje is een extract van een verzameling verhalen over mijn grootmoeder.
.