"Finland heeft docenten met een titel."
Een artikel dat vanmorgen in mijn mailbox viel.
"Nederland heeft dat niet", schreef men bij het artikel, "docenten in Nederland klagen veel en missen de passie."
Waarom de vergelijking tussen Nederlandse en Finse docenten?
Omdat ik wel eens denk dat mijn generatie
de laatste was met gemotiveerde docenten, een brede basis, geen glorieus gebrek
aan Cito-toetsen, zonder pretpakketten. Naar school gaan was gewoon, een mogen
en geen moeten. De dagen werden gevuld en als een docent ziek was had de
collega twee klassen tot de invaller arriveerde. Een docent was iemand die het
leuk vond om kennis over te dragen, het belang inzag van netjes, goed en
foutloos schrijven. En van hoofdrekenen, voorgeschiedenis, aardrijkskundigheden en veel maatschappijleerzaams. In mijn tijd wist iedereen
wat de democratie betekende, wie de minister-president was en hoe de Eerste en
Tweede Kamer functioneerden, toen.
Hieronder het artikel gepubliceerd door Malmberg.
Met gemiddeld 1 uur per dag minder les en een leerplichtige
leeftijd van 7 jaar hebben Finse leerlingen op 15 jarige leeftijd 2000 uur
minder onderwijstijd genoten dan Nederlandse leeftijdgenoten. Toch scoren Finse
leerlingen op die leeftijd gemiddeld veel beter.
Zo is Finland als enig Europees land te vinden in de top 3
van de door Aziatische landen aangevoerde PISA-lijst. Nederland is op deze
lijst pas te vinden op de 11e plek. Wat doen de Finnen anders in hun onderwijs
waardoor het zoveel effectiever is? Wat doen de Finnen anders in hun onderwijs
waardoor het zoveel effectiever is?
Collaboratief versus competitief
Wat opvalt binnen het Finse onderwijsmodel is de vrijheid
die Finse docenten genieten en de samenwerkingscultuur. Dat laatste is een
typisch Finse cultuureigenschap en vormt ook een fundamenteel uitgangspunt van
het onderwijs in Finland. Onderwijs is collaboratief en niet competitief
ingesteld. Scholen hebben niet als missie de beste leerlingen voort te brengen,
maar houden zich meer bezig met hoe leerlingen en scholen kunnen samenwerken om
voor iedereen de beste onderwijskansen te creëren.
Binnen het Finse onderwijs wordt veel maatwerk geboden.
Onderwijsprogramma’s worden niet landelijk, maar per school door docenten zelf
ontwikkeld. De kwaliteit van de docenten bepaalt in Finland de kwaliteit van het
diploma; er worden geen centrale toetsen als de Cito-toets afgenomen en er
vindt geen toezicht plaats door een onderwijsinspectie zoals we dat in
Nederland kennen. Docenten hebben in
Finland veel meer autonomie. Een gunstig neveneffect hiervan is dat per hoofd
van de bevolking de onderwijskosten lager zijn dan in Nederland; docenten doen
veel meer zelf.
Hoog opgeleide docenten
Meer vrijheid betekent ook meer verantwoordelijkheid en
kwaliteit. Dit vraagt om goed opgeleide docenten die beschikken over uitstekende
pedagogische en didactische kennis. Finse docenten, zowel in het basis- als
voortgezet onderwijs, zijn daarom allen universitair geschoold en afgestudeerd
op een wetenschappelijk valide onderzoek.
Deze wetenschappelijke achtergrond heeft grote voordelen. Docenten
hebben de bagage om zelf een verantwoord curriculum te ontwikkelen, toetsen te
ontwerpen en hun eigen onderwijs te evalueren en te verbeteren.
Hier is dankzij de kortere schooldagen bovendien meer tijd
voor. Deze extra tijd wordt ook benut voor betere samenwerking tussen docenten.
Docententeams hebben o.a. tijd om leerproblemen van leerlingen met elkaar te
bespreken, feedback te geven op elkaars lessen en nieuwe plannen te
ontwikkelen.
Status
Docent wordt je in Finland overigens niet zo maar.
Studieplaatsen bij de universiteit zijn beperkt en aan de toelating tot de
opleiding gaat een zware selectieprocedure vooraf. De studie zelf is bovendien
ook nog eens behoorlijk pittig. Het succesvol afronden van de opleiding
verwerft prestige. Docenten in Finland staan hierdoor veel hoger in aanzien dan
collega’s in Nederland. De autonomie die de docenten in Finland hebben, wordt
ook erkend door de samenleving.
Kortom, in het Finse onderwijs staan docenten voor de klas
met een absolute passie voor het vak en zij zijn door hun universitaire
opleiding in staat op effectieve wijze
te onderwijzen en hun vak verder door te ontwikkelen.
Hoe kijk jij aan tegen het Finse model waarvan het succes
voor een zeer belangrijk deel leunt op de academisch geschoolde docenten? Heeft
het Nederlands onderwijs baat bij meer universitair opgeleide docenten?
UIt: Malmberg: leerstijlen en vakdidactiek | internationaal
onderwijs | Mens & Maatschappij | Mens & Natuur | Talen &
Kunstvakken | vrijdag 6 september 2013,
©Gavi Mensch
Nederland BV, 21-11-2013
Geen opmerkingen:
Een reactie posten